Gdzie i jak leczyć uzależnienie od alkoholu?

Terapia uzależnienia od alkoholu są to działania mające na celu pomóc osobie uzależnionej

Istnieje wiele podejść do problemu, co może, u osoby pierwszy raz stykającej się z lecznictwem odwykowym, spowodować zagubienie i frustrację. Wielokrotnie również spotykam się z osobami uzależnionymi, które przez wiele lat wybierają nieadekwatne dla siebie formy leczenia, co skutkuje spadkiem motywacji do leczenia oraz wiary w jego możliwą skuteczność. W obecnym artykule przedstawię różne opcje lecznicze w zarysie, jak również wskazania do ich podjęcia. Należy w tym miejscu przypomnieć, że aby podjąć leczenie alkoholizmu nie jest potrzebne ubezpieczenie - osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych w tym
alkoholu mają zapewnione bezpłatne leczenie odwykowe w placówkach NFZ.

Indywidualna terapia ambulatoryjna alkoholizmu (prywatnie/NFZ) - jest to często miejsce pierwszego kontaktu ze specjalistą terapii uzależnień. Spotkania mają miejsce raz w tygodniu. Poradnie leczenia odwykowego cechuje w Polsce dość dobra dostępność. Aczkolwiek jakość udzielanych świadczeń bywa różna, jest bardzo dobrym pomysłem, aby każdy kto nie jest przekonany do bardziej wymagających form leczenia, a jego stan zdrowia nie jest naglący, znalazł się początkowo pod opieką poradni. W tym miejscu pod okiem specjalisty będzie mógł rozwiać swoje wątpliwości diagnostyczne, określić motywację do leczenia oraz sformułować cel terapii, a także rozpocząć na cotygodniowych sesjach proces terapeutyczny. Na tym etapie pacjent powinien być również skonsultowany psychiatrycznie. Równolegle do tej formy leczenia wskazane jest uczestnictwo w meetingach AA. W razie problemów z utrzymaniem abstynencji terapeuta z poradni może skierować pacjenta na bardziej adekwatne intensywne formy leczenia lub prowadzić terapię metodą redukcji szkód.

Grupy terapeutyczne (prywatnie/NFZ) - proces grupowy jest jednym z podstawowych narzędzi leczenia uzależnienia. Wskazania do uczestnictwa w grupie ustala terapeuta indywidualny, który też często prowadzi grupę. Z uczestnictwa w terapii grupowej mogą wykluczać poważne współistniejące zaburzenia psychiczne, oraz np. nieprzerobione terapeutycznie traumy.

Intensywna ambulatoryjna terapia/ oddział dzienny (najczęściej NFZ) - Często w obrębie poradni prowadzone grupy terapeutyczne i jest możliwe wejście na bardziej intensywny tryb leczenia polegający na kilkugodzinnych sesjach terapii indywidualnej i grupowej połączonych z innymi zajęciami 3-5 razy w tygodniu z zachowaniem wolnych weekendów oraz pobytem w miejscu zamieszkania. Jest to preferowana forma leczenia przy założeniu, że pacjent jest stabilny somatycznie i psychiatrycznie ponieważ ma możliwość bierzącego kontaktu z rodziną, a także aktywności zawodowej jeśli grupy terapeutyczne są wieczorem. Oddział dzienny jest formą hospitalizacji polegającą na codziennych zajęciach w dni robocze. W oddziale dziennym pacjent otrzymuje zwolnienie lekarskie - nie jest możliwa aktywność zawodowa.

Ośrodki odwykowe (prywatnie/NFZ) - są to placówki działające na zasadzie oddziału całodobowego jednak będące przystosowane do leczenia stricte uzależnienia. Warunki i zasady pobytu w ośrodkach bardzo się różnią. Czas pobytu w przypadku leczenia alkoholizmu wynosi zwykle 6-8 tygodni, w prywatnych ośrodkach możliwe są pobyty krótsze. Jest to forma pomocy adresowana szczególnie do osób mających problem z utrzymaniem abstynencji w miejscu zamieszkania nawet przy codziennym udziale w terapii/meetingach AA. Pobyt w ośrodku zapewnia pewną izolację od świata zewnętrznego redukując napięcie i ułatwiać przetrwanie pierwszych trzeźwych tygodni niejako "pod kloszem”. Program terapii obejmuje zwykle podobny zakres co w oddziałach dziennych, natomiast z uwagi na zamknięcie grupy ludzi możliwa jest również praca w oparciu o tzw. społeczność terapeutyczną. Ośrodki prywatne zapewniają często bardziej atrakcyjne warunki pobytu, jak również możliwość bardziej kameralnego leczenia. Wiele ośrodków mających podpisany kontrakt z NFZ oferuje również możliwość prywatnego pobytu dla osób którym zależy na przyjęciu poza kolejką oczekujących. Wskazane jest aby osoby wypisywane z detoksu mogły bezpośrednio udać się do ośrodka odwykowego.

Detoks w oddziale szpitalnym (prywatnie/NFZ) - leczenie detoksykacyjne ma na celu zminimalizowanie skutków zdrowotnych wynikających z odstawienia alkoholu. Skutki długiego i intensywnego ciągu alkoholowego mogą się ujawnić dopiero po pewnym czasie, a objawy delirium alkoholowego mogą zagrażać życiu. Dlatego niezbędne jest stosowanie leków w celu zapobieżenia majaczeniu alkoholowemu oraz napadom padaczkowym. Jeżeli mimo to one wystąpią to będzie możliwe udzielenie szybkiej pomocy, oraz łagodzenie skutków. W oddziale detoksykacyjnym przeprowadzane są niezbędne badania, wyrównywane niedobory witamin i minerałów, w razie potrzeby prowadzona jest płynoterapia.

Detoks domowy (tylko prywatnie) - polega to na prowadzeniu leczenia detoksykacyjnego (benzodiazepiny, kroplówki) przez pacjenta w domu pod nadzorem personelu medycznego dojeżdżającego. Jest to forma detoksu akceptowalna tylko w przypadku mniej nasilonych zespołów odstawiennych. Każdy pacjent powinien mieć wykonane podstawowe badania laboratoryjne. W razie wystąpienia objawów delirium bądź napadów padaczkowych pacjent może nie otrzymać pomocy na czas.

"Zaszycie się" (tylko prywatnie) - jest awersyjną formą wymuszenia abstynencji. Polega na jednorazowym wszyciu do pośladka preparatu powoli uwalnianego disulfiramu. Jeżeli osoba zaszyta napije się alkoholu, wchodzi on w toksyczną reakcję disulfiramową powodując bardzo nieprzyjemne objawy.

Meetingi AA (bezpłatnie) - szacuje się, że dzięki AA obecnie na świecie jest trzeźwych około 40 milionów alkoholików. Anonimowi Alkoholicy są wspólnotą uzależnionych, którzy spotykają się regularnie, aby pomagać sobie nawzajem w zdrowieniu z uzależnienia w oparciu o program 12 kroków. Meetingi nie są związane ze służbą zdrowia, nie pracują tam żadni profesjonaliści. Na meeting nie trzeba się zapisywać, ani nic za nie płacić, datki są dobrowolne. Wystarczy sprawdzić na stronie www.aa.org.pl, gdzie odbywa się najbliższy meeting i na niego pójść. Nie ma reguł określających przynależność do AA, wystarczy chęć zaprzestania picia, natomiast
zdecydowanie warto w początkowym okresie uczęszczać na meetingi codziennie. Mają wtedy one zdecydowanie większą szansę pomóc.

Redukcja szkód - jest to nowoczesne podejście terapeutyczne dopuszczające jako akceptowalne inne niż "całkowita abstynencja" cele w terapii. Pozwala ono zapewnić opiekę i pomoc osobom niegotowym na radykalne rozwiązania i decyzje. Dzięki redukcji szkód minimalizowane są skutki uzależnienia dzięki czemu zwiększa się szansa, że uzależniony dożyje momentu kiedy będzie gotowy na całkowite zerwanie z nałogiem. Redukcja szkód jest też o tyle korzystna, że osoby nie zgadzające się na całkowitą abstynencję nie wypadają na początku terapii. Mogą kontynuować leczenie, a całkowita abstynencja staje się jednym z kolejnych celów terapii, a nie jej warunkiem.