Leczenie alkoholizmu - podstawowe informacje

Wybór sposobu rozpoczęcia leczenia zależy od fazy alkoholizmu w jakiej znajduje się pacjent.

Jak rozpocząć leczenie uzależnienia od alkoholu? Większość osób może swoje pierwsze kroki skierować do Poradni Odwykowej/Terapeuty Indywidualnego, o ile są one w stanie, przy użyciu siły woli, zachować przynajmniej kilkudniową abstynencję. Równolegle zalecany jest udział w meetingach AA, najlepiej codzienny w okresie pierwszych kilku miesięcy. Dla osób, które rozpoczynają picie nagle odreagowując codzienne sytuacje i nie są w stanie utrzymać nawet kilkudniowej abstynencji oraz osób będących w ciągu alkoholowym wskazane jest rozpoczęcie leczenia od pobytu w ośrodku odwykowym, w zależności od stanu zdrowia poprzedzonym detoksem.

Rola odwyku w leczeniu alkoholizmu

Odwyk alkoholowy jest preferowaną formą leczenia. Jego podstawową wadą jest jednak ograniczenie w czasie. Oferta ośrodków odwykowych zwykle opiera się na intensywnych programach terapeutycznych rozciągniętych na okres 4-12 tygodni. Nie jest możliwe wyleczenie objawów alkoholizmu w takim okresie. Należy przyjąć, że coś co rozwijało się w umyśle osoby uzależnionej latami nie ustąpi w ciągu kilku miesięcy. Odwyk jest jednak najlepszym sposobem, żeby rozpocząć leczenie terapeutyczne.
W momencie przyjęcia na odwyk pacjent musi być trzeźwy i najlepiej, żeby też już nie miał ostrych objawów odstawiennych. Jeżeli pacjent zostanie przyjęty z objawami zespołu abstynencyjnego to najprawdopodobniej nie będzie w stanie się skupić na terapii. Dlatego preferowanym rozwiązaniem jest, gdy pacjent na odwyk trafia bezpośrednio z detoksu. Część ośrodków prywatnych posiada wyodrębniony pawilon detoksowy. Po ustąpieniu objawów odstawiennych pacjent może bezpośrednio rozpocząć terapię odwykową w obrębie jednej placówki.

Niektóre ośrodki odwykowe prowadzą kwalifikację do przyjęcia - tak aby leczenie mogły rozpocząć osoby posiadające chociaż minimalny poziom motywacji. Jest to też konieczne w placówkach na NFZ z uwagi na listy oczekujących. Po pierwszej wizycie kwalifikacyjnej, pacjent powraca do domu z zaleceniem np. codziennego uczęszczania na meetingi AA/NA w oczekiwaniu na miejsce w ośrodku. Należy się liczyć z długimi terminami oczekiwania w renomowanych ośrodkach szczególnie w leczeniu narkomanii. Wiele osób uzależnionych niewierzących w ambulatoryjne metody zapewnienia abstynencji szuka azylu w szpitalach psychiatrycznych do czasu przyjęcia na odwyk. Powszechną praktyką jest też tzw. kolokwialnie "zamknięcie się gdziekolwiek”. Pacjenci szukają ośrodka dostępnego bez kolejki, z którego następnie przenoszą się do tego preferowanego po zwolnieniu się miejsca. Pobyt w ośrodku odwykowym ma wiele zalet - pacjent zostaje odizolowany od "naturalnego środowiska”, które umożliwiało mu trwanie w uzależnieniu. Nie gwarantuje to oczywiście utrzymania abstynencji, jeżeli alkoholik będzie chciał to się napije, aczkolwiek w ośrodku jest to trudniej zrobić. Pacjent ma też możliwość sprawdzenia skuteczności rozwiązań terapeutycznych.

Normalne jest, że osoba uzależniona mimo czasami dużej motywacji do leczenia ma na początku momenty wahania, kiedy doświadcza silnej chęci i potrzeby złamania abstynencji. W takiej sytuacji w ośrodku odwykowym jest jej dużo łatwiej poprosić o pomoc, poza tym znajduje się w towarzystwie innych osób leczących się. Jest to jeden z najważniejszych, jeżeli nie najważniejszy, czynników leczniczy wspólny dla większości form pomocy uzależnionym. W czasie odwyku alkoholik uczy się mechanizmów swojej choroby, poznaje siebie, uczy się funkcjonować na trzeźwo oraz przyswaja zasady niezbędne do utrzymania abstynencji po wyjściu z ośrodka. Nieobecność uzależnionego w domu jest też okazją dla osób bliskich, żeby zajęły się terapią współuzależnienia lub meetingami AL-ANON.

Ile trwa terapia uzależnienia alkoholika?

Detoks trwa zwykle około 10 dni. Kolejnym krokiem powinna być terapia odwykowa w ośrodku, czyli 4-12 tygodni w przypadku alkoholizmu, do półtorej roku w przypadku uzależnień mieszanych. Po wyjściu z ośrodka osoba uzależniona powinna kontynuować terapię lub uczęszczać na meetingi. Częstotliwość i nasilenie oddziaływań po wyjściu z ośrodka powinien ustalać terapeuta uzależnień lub - jeżeli uzależniony uczęszcza jedynie na meetingi - powinna to być decyzja podjęta wspólnie ze sponsorem w AA/NA. Wiele osób uzależnionych umiera właśnie w czasie powrotu do czynnego uzależnienia po dłuższym okresie abstynencji. Przyjmuje się, że nie jest możliwe wyleczenie uzależnienia, można jednak je uśpić na lata, może ono nigdy nie wrócić. Aby tak jednak się stało wart, latami kontynuować którąś z form oddziaływania. Osoby z wieloletnią abstynencją najczęściej pozostają aktywnymi członkami AA, uczęszczają na grupę terapeutyczną lub uczestniczą w innego typu inicjatywach duchowych, koncentrują się na pomaganiu innym.